%202.jpg)
Aydın, sağlıklı yaşama uygun iklim şartları, bereketli topraklarıyla tarih boyunca birçok medeniyetin ilgi odağı ve yerleşim alanı olmuş. Yapılan araştırmalara göre bölgede bulunan kaya resimlerinin geçmişi Kalkolitik Çağ’a dek uzanıyor.
Anadolu topraklarında uzun bir süre hayat bulan medeniyetlerden biri olan Hititlerin günümüze kadar gelmeyi başaran yazılı kaynaklarına göre bölgede önemli şehirler kurulmuş. Apasa (Efes), Milewanda (Milet), Pariyana (Priene), İlyalanda (Alinda) ve Walivanda (Alabanda) bölgede kurulan şehirlerden sadece bazıları...
Aydın, doğal güzellikleriyle çok kez istilaya uğramış, bu istilalar sonucunda şehre hakim olan her imparatorluk, krallık veya beylik yıllara meydan okuyan önemli eserler bırakmış. Aydın; Lidyalılar, Pers İmparatorluğu, Büyük İskender İmparatorluğu, Bergama Krallığı, Roma İmparatorluğu, Doğu Roma İmparatorluğu ve Osmanlı İmparatorluğu gibi dünya tarihinin akışına yön veren devletlerin hakimiyetine girmiş.
Aydın’ın eski medeniyetlerden kalan miraslarını keşfetmek için antik kentleri ziyaret edebilir, gitmek istediğiniz antik kentleri seçerek rotanızı oluşturabilir ya da sizin için hazırladığımız rotayı takip edebilirsiniz!
Didyma Antik Kenti ve Apollon Tapınağı
Didim ilçe sınırları içinde yer alan bu tarihi yapı; tüm sanatların, müziğin, güneşin, şiirin ve ateşin tanrısı, kahin ve bilici tanrı Apollon onuruna inşa edilmiştir. Didyma aslında bir antik kent değil, kutsal bir mekandır. Milet’ten gelen kutsal yol ile bağlantılı bir kehanet merkezi…
Apollon Tapınağı’nı o dönemin en ünlü coğrafyacısı Strabon, dünyanın en büyük ve en görkemli tapınağı olarak tanımlar. İlk yapımı MÖ 8. yy. sonlarına tarihlenen yapı, MÖ 560 yılında Apollon adına tapınak haline getirilir. MÖ 494’te, Milet’e saldıran Perslerce tahrip edilen tapınak, Büyük İskender’in Pers zaferi sonrasında tekrar inşa edilmeye başlanır. Yapımı MS 2. yüzyıl ortalarına dek süren görkemli tapınak, yine de tam olarak bitirilemez.
İkili sıralar halinde yer alan 124 adet sütunun yer aldığı tapınakta günümüzde sütunların bazıları halen ayakta... Eşsiz bezemelerin ve el işçiliğinin nadide örneklerini görebildiğiniz tapınak, plan, mimari ve mitolojik hikayeleriyle benzeri diğer tapınaklardan ayrılır.
Prehistorik dönemden Osmanlı Dönemi'ne kadar yerleşim yeri olarak kullanılan Kadıkalesi/Anaia, Ege deniz ticaretinde çok önemli bir role sahip olan ve bugün Kuşadası sınırlarında kalan Samos Boğazı'na hakim bir mevkiide kurulmuş. Bizans Dönemi'nde kentte seramik ve cam üretimi olduğuna dair kanıtlar bulunuyor. Anaia, 13. yüzyılda Başpiskoposluk Merkezi olmuş ve böylece Bizans İmparatorluğu için dini ve ticari bir merkez haline gelmiş.
Germencik ilçe sınırları içindeki bu antik kent Magnetler tarafından kurulmuş. Priene, Efes ve Tralleis üçgeni arasında stratejik ve ekonomik açıdan önemli bir konumu olan kent zamanımızdaki ününü biraz da tasarım ve uygulamalarıyla meşhur mimar Hermogenes’a borçlu...
Efsaneye göre Magnetler ana yurtları Thesselia’yı terk ederek Girit Adası’nda Magnesia adıyla bir kent kurarak kendilerine kehanet ile bildirilen beyaz karganın görünmesi için 80 yıl beklerler. Beyaz karganın görünmesinden sonra, Delphi’ye gönderdikleri heyetten ikinci bir kehanetle Leukippos’un liderliğinde Anadolu’da Thorax (Gümüş Dağı) eteklerine gideceklerini, ardından Manthios (Menderes) Nehri’nin denize döküldüğü yerden karaya çıkıp Mandrolytia kentine ulaşacaklarını öğrenirler. Magnetler’in lideri Leukippos burada Madrolytos’un kızı Leukophryene ile tanışacak, kız da aşkı uğruna kentin kapılarını düşmanlarına açacaktır. Leukophryene’in yardımı ile ele geçirilen Mandrolytia adının daha sonra Magnesia olarak değiştirildiği ve bu adı alma nedeninin kentin kurucuları Magnetler’den kaynaklandığı düşünülür.
Tralleis (Üç Gözler) Antik Kenti
Efeler ilçe sınırları içinde bulunan antik kent, günümüzde halk tarafından “Üç Gözler” diye adlandırılan Tralleis’in ismini Trallar ve Argonlar tarafından Dor göçleri sonrasında aldığı da Tralla veya Thiba adlı bir amazondan aldığı da söylenir. Günümüze dek ayakta kalan tek yapı kente “Üç Gözler” ismini veren gymnasium kalıntısıdır. Etrafında ise çoğunluğu Roma - Bizans Dönemi’ne ait stadion, surlar, latrina, mezarlar, konutlar, dükkânlar ve şapel yer alır. MÖ 13. yüzyılda kurulan, Antik Çağ’da seramik ve heykelcilik gibi sanat dallarında parlayan, Bizans egemenliği altındayken önemli bir piskoposluk merkezi olan şehir 13. yüzyılda Selçuklular tarafından ele geçirilmiş. Şu anda da tarih ve arkeolojiseverler tarafından sıkça ziyaret edilir.
İlk Çağ’da ürettiği deriler ve kırmızı renkli çanak çömlek ile ünlü olan Tralleis, heykel ve süsleme sanatı gelişmiş bir kent... Afrodisias’ın dünyaca ünlü heykeltıraşları Tralleis’teki okulun öğrencileri arasından çıkmış. Apollonios ve Tauriskos isimli iki büyük yontu ustası ile İstanbul'daki Ayasofya’nın mimarlarından Anthemios Tralleis’te yetişmiş. Heykel sanatının dünyaca meşhur örneklerinden Farnese Boğası ve Genç Atlet Tralleis'te yapılmış.
Karacasu’ya sadece 10 km uzaklıkta, anıt yapıları çok iyi korunmuş bir antik kent: Afrodisias...
Güzellik, aşk, doğa ve bolluk tanrıçası Afrodit’e adanan kent, Aydın’ın Karacasu ilçesinde yer alır. Kentin bulunuş öyküsü de en az kentin kendisi kadar güzel… Ara Güler, 1958 yılında baraj açılışının fotoğraflarını çekmek için Aydın’a gider, dönüşte ise yolunu kaybeder ve kendisini Karacasu’nun Geyre beldesinde bulur. Bakar ki köylüler tarihle iç içe yaşıyor. Roma sütunları, sütun başları, lahitler… Usta fotoğrafçı bunları fotoğraflar ve Afrodisias böylelikle gün ışığına çıkmaya başlar.
Roma Dönemi’ndeki ünlü heykel okuluyla bir sanat merkezi konumunda olan kentte yer alan Afrodit Tapınağı, antik dünyanın en iyi korunmuş stadyumu ve kentin simgesi olarak bilinen Tetrapylon adlı anıtsal kapı görülmeye değer. Antik dönemin en iyi korunmuş stadyumlarından olan 270 metrelik stadyumun çevresinde 30 bin kişilik oturma alanı bulunur.
Ören yeriyle iç içe ender müzelerden, antik şehir girişindeki Afrodisias Müzesi'ndeyse, Afrodisias Antik Kenti kazılarında ortaya çıkartılan eserler sergilenir. Özellikle mermer heykeller göz kamaştırıcı güzelliktedir.
Afrodisias 2017 yılından beri UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alır.
Güney Ege’de tarihe kapı aralayın…
Aydın'daki diğer antik kentler hakkındaki bilgileri de portalımızda bulabilir, rotanıza ekleyebilirsiniz. Milet, Alabanda, Alinda, Nysa ve Gerga gibi antik kentler hakkında daha fazla bilgi almak ve konumlarını görmek için tıklayın.
